Ertuğrul Gazi, Konya ovasına doğru göç ederken iki tarafın savaştığını görür. Taraflardan zayıf olana yardım eder ve bu taraf savaşı kazanır. Savaşı kazanan taraf, Anadolu Selçuklu devletidir. Anadolu Selçuklu sultanı, Ertuğrul Gazi'ye teşekkür ederek dileğini sorar. Ertuğrul Gazi yurt istediğini söyleyince; Ankara'nın güneyinde Karacadağ mevkii kendisine verilir. Ertuğrul gazi burada 1 yıl kaldıktan sonra Sivri Hisar üzerinden Karacabey'e göç eder. İşte Ankara'nın güneyinde Karacadağ mevkiindeki bu yurtluk Altunçanak Köyü sınırları içerisindedir. Beyliğin kullandığı kale kalıntıları halen mevcut ve korunmayı beklemektedir.

KÖYÜN TARİHÇESİ

Altunçanak Köyü 1700 lü yıllarda Urfa Karacadağ yöresinden göç eden insanlar tarafından kurulmuştur. Göç yolu Kırşehir, Küre Dağı, Bala'nın Çiğdemli ve Altunçanak köyleridir. 1880-1890 yılları arasında, kesin tarih bilinmemekle birlikte, kıtlık yaşandığında 1 yıl Çukurova yöresine göç edildiğini ve tekrar dönüldüğü anlatılmıştır. Kuruluş aşamasında yazları köyün güneyinde yaylada çadırlarda, kışları ise köyün kuzeyinde yere kazılan 1,5-2 metre çukurlar üzerine kurulan kıl çadırlarda yaşandığı büyükler tarafından nakledilmektedir. Kışlık yiyeceklerin; sonbaharda küplere mayalanan yoğurtlar, ayran yapılmak üzere kurutulmuş yoğurt, kurutulmuş kaymak, kurutulmuş et vs. olduğu anlatılmaktadır. Misafirlere ikram edilen kahvenin ise nohutun kavrularak öğütülmesi ve şeker yerine de bizim kerenk kusu dediğimiz dikenin kurutulmuş dallarının ikram edildiği büyüklerimiz tarafından anlatılmıştır. Ayrıca köyümüzün ilk yerlilerinin 1970'li yıllarda ölen Bayram Albayrak'ın dedeleri olduğu söylenir

Köylülerimizden Hüseyin Köymen Çanakkale savaşlarına katılmış kurtuluş savaşı yıllarında da Haymana'da şube reisliği yapmış; Nufal Önal (Nufal Çavuş) Yemen'de savaşırken İngilizlere esir düşmüş; yedi yıl esaretten sonra köyüne dönmüştür. Kurtuluş savaşı sırasında düşmanın köyün batısında bulunan Kuru Çöl yakınlarına kadar geldiği haberi alındığında kağnı ve arabalar doğuya göç etmek üzere hazırlanır; düşmanın kaçtığı haberi alındığında göçten vazgeçilir. Savaş sırasında tekalif-i mülkiye kanunu gereği çocuk yaştaki gençlerimiz (Ahmet Kandemir, Ahmet Tanrıverdi, Mehmet Kandemir) Haymana'da bulunan askeri birliklere Ankara'dan peksimet taşımıştır.

KÖYÜN COĞRAFİ ÖZELLİKLERİ

Altunçanak, E5 karaoyoluna 6 km. uzaklıkta, şirin küçük bir İç Anadolu köydür. Ankara'dan Konya ve Adana istikametine giderken, E5 karayolunun 70. km. den sağa dönüldüğünde 6 km içeride Altunçanak köyünü görürsünüz. Köyümüz küçük tepelerin eteğine yerleşmiş, önünde kışları 10-20 cm su toplanan yazları ise kuruyan kuru çöl mevcuttur. Köyümüzün diğer bir özelliği ise Bala ilçesine bağlı olmakla birlikte Konya'nın Kulu ilçesi Kömüşini, Gökler ile Ankara'nın Haymana ilçesinin Çeltek, Gölbek köyleriyle sınır durumundadır. Köyümüz Kuru Çöl kenarındadır. Kuru Çöl kışın yağışların bol olduğu zamanlarda 5-10 cm yükselir; yazları ise kurur. Kur Çöl tabanı çorak yapıdadır.

KÖYDE YAŞAM VE ÇEVRE

Köyün güney yönünde bulunan Uyuz Gölü, uyuz hastaları için şifa kaynağıdır. Uyuz hastaları, gölün tabanında bulunan mırık çamura bulandıklarında uyuz hastalığından kurtulmaktadırlar.

Köylülerin geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Buğday, arpa çoğunlukla, nohut, mercimek nadiren yetiştirilmektedir. Köyün güney yönünde rahmetli Hacı Bekir Yılmaz, Hacı İsmail Yılmaz, Hacı Mehmet İnal ve Hacı Hüseyin Tanrıverdi'nin yetiştirip üzüm hasat ettiği bağlar olmasına rağmen; şimdilerde bakımsızlıktan ürün vermez hale gelmiştir. Yeni yeni ceviz ağaçları dikilerek bu yönde de bahçe tarımı yapılmaya çalışılmaktadır. Köylülerin çoğunluğu Ankara'da, çok az bir kısmı, genellikle ihtiyarları ise köyde yaşamaktadır. Köyümüz, av mevsiminde avcıların uğradığı, özellikle bahara doğru yaban kazlarının bol olduğu araziye sahiptir.

Harita köyümüzün kuzeyinden güney yönüne doğru olan yerleşimi göstermektedir.